Wnioskowanie o projekcie. wykluczenie przypadku metodą małych prawdopodobieństw

Autorem książki 'Wnioskowanie o projekcie. Wykluczenie przypadku metodą niedużych prawdopodobieństw' jest matematyk i filozof, jeden z czołowych teoretyków projektu William A. Dembski. Pierwsze, anglojęzyczne wydanie ukazało się w 1998 roku nakładem wydawnictwa Cambridge University Press.

Dembski zastanawia się, jak możemy rozpoznać zdarzenia będące rezultatem działania inteligentnych przyczyn i odróżnić je od zdarzeń spowodowanych niekierowanymi przyczynami naturalnymi? Jeśli nie będziemy znać historii przyczynowej, jak możemy określić, czy mamy do czynienia ze skutkiem działania przyczyny inteligentnej? Książka ta pokazuje wiarygodną metodę wykrywania przyczyn inteligentnych, czyli wnioskowanie o projekcie.

sugestia Dembskiego nosi nazwę „filtra eksplanacyjnego" i jest to aktualnie najszczególniej znane narzędzie wykrywania projektu. Zgodnie z tym ujęciem stwierdzenie projektu osiągalne staję się dopiero po zastosowaniu trójstopniowej analizy, w trakcie której należy wykluczyć możliwość, iż badane zjawisko jest konsekwencją działania konieczności lub przypadku.

Jeżeli badane zjawisko nie mogło powstać na skutek znanych nam praw przyrody, a prawdopodobieństwo jego przypadkowego powstania jest zbyt śladowe, to, jak twierdzi Dembski, jesteśmy na dobrej drodze do wykrycia projektu.

Ostatnim etapem analizy jest próba stwierdzenia, czy przedmiot badań przejawia wzorzec, który wskazuje na działanie istot inteligentnych – wzorzec ten nazywany jest specyfikacją. Amerykański uczony uwydatnia, że zaproponowane poprzez niego narzędzie w gruncie rzeczy nie jest nową metodą wykrywania projektu.

Ludzie bezustannie milcząco odróżniają skutki działania przyczyn inteligentnych od zdarzeń przypadkowych. Zasługą autora jest przedstawienie go w sposób sprecyzowany i sformalizowany i zwrócenie uwagi, że procedura wykrywania projektu jest powszechna w nauce i życiu powszednim.

Z wnioskowaniem o projekcie spotykamy się w różnych dziedzinach nauki tak jak: kryminalistyka, medycyna sądowa, kryptografia, archeologia. Jest to także powszechna praktyka w programie poszukiwania inteligencji pozaziemskiej (SETI).

Skoro praktyka rozpoznawania projektu jest tak powszechna i w wielu przypadkach skuteczna, to dlaczego nie rozszerzyć jej jeszcze na inne dziedziny nauki jak biologia i kosmologia? Tym bardziej, iż filtr eksplanacyjny ma być ergonomiczny typowo wtedy, kiedy nie mamy danych na temat samego procesu projektowania.

Książka 'Wnioskowanie o projekcie' to wymagająca i prowokacyjna książka, która szczególnie zainteresuje filozofów nauki, epistemologów i logików, badaczy zajmujących się rachunkiem prawdopodobieństwa i teorią złożoności, a także statystyków.

Jest to pozycja asygnowana jeszcze dla tych czytelników, którzy chcą dowiedzieć się czegoś więcej o sposobach funkcjonowania nauki. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.